دستیابی به چندین دانش فنی در گروه فناوریهای شیمیایی و توسعه محصول

چندین دانش فنی که توسط گروه فناوریهای شیمیایی و توسعه محصول شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی بومی شده است همزمان در این مراسم رونمایی گردید.  گروه فناوریهای شیمیایی و توسعه محصول این شرکت مطالعات فراوانی در زمینه سنتز دی­لائورویل پراکسید (DLP) در فاز آزمایشگاهی و در مقیاس پایلوت انجام داده و بعد از تلاشهای مستمر موفق به کسب دانش فنی تولید این ماده شده است. در حال حاضر دانش فنی تولید این آغازگر در مقیاس صنعتی موجود بوده و تولید این ماده در مقیاس صنعتی انجام شده است. محصولات تولیدی به زودی برای اولین بار در شرکت پتروشیمی بندرامام در راکتور پلیمریزاسیون پلی­وینل کلراید مورد استفاده قرا خواهد گرفت.

پراکسیدهای آلی بعنوان آغازگر واکنشهای شیمیایی و پلیمریزاسیون در صنعت پتروشیمی مورد استفاده قرار     می­گیرند. این ترکیبات به طور گسترده در سنتز انواع پلیمر‌ها از قبیل پلی­اتیلن خطی، پلی­وینیل کلراید، پلی­استایرن و پلی­متیل متاکریلات به عنوان آغازگر پلیمریزاسیون[1] و یا در سنتز رزین‌های پلی­استر غیراشباع، رزین‌های وینیل استر و ... به عنوان عوامل پخت[2] استفاده می‌شوند. دی­لائورویل پراکسید (DLP) با فرمول شیمیایی بسته C24H46O4 جزو گروه دی­آسیل پراکسیدها می­باشد. این پراکسید آلی در پلیمریزاسیون پلی­وینیل کلراید استفاده می­شود. شرکتهای پتروشیمی بندرامام، آبادان، اروند و هگمتانه از این آغازگر پراکسیدی استفاده می­نمایند. شرکتهای آکزونوبل، آرکما و پرگان ازجمله تامین کنندگان خارجی این پراکسید می­باشند.با اجرای پروژه های متعدد در زمینه فرمولاسیون آمینهای فعال شده در فرآیند جذب CO2، شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی موفق به دستیابی به فرمولاسیونی شده است که در آن از فعال کننده جدیدی استفاده نموده که به لحاظ غلظتی بسیار کمتر از محدوده غلظتی جاذبهای متداول است و فرایند جذب را حدود 60 درصد افزایش داده است. لازم به ذکر است، این فعال کننده به لحاظ خوردگی و ایجاد فومینگ مشکلی در سیستم بوجود نمی آورد. به منظور جداسازی و جذب گازهای اسیدی به ویژه CO2 از محلول های آمین استفاده می شود. در طول سالیان گذشته با پیشرفت فنی و علمی صورت گرفته ترکیبات آمینی مختلفی برای این منظور استفاده شده است. تغییر در آمینها به منظور جذب و دفع مناسب CO2 همواره جزء دستور کار صنایع مربوطه بوده است. اخیرا از محلول aMDEA برای این منظور استفاده شده است. MDEA جذب مناسبی برای CO2 ندارد درصورتیکه دفع از آن به سهولت فراوان انجام می‌گیرد. برای این منظور از عوامل فعال کننده جذب از قبیل Piperazine استفاده می گردد که محلول حاصل از این دو aMDEA و یا MDEA فعال شده می‌باشد که عمدتا تحت لیسانس شرکت BASF می باشند. امروزه محققان برای رفع مشکل استفاده از مواد شیمیایی نظیر خوردگی راکتورهای شیمیایی، نوع حلال و آلودگی‌های ناشی از حلال‌های شیمیایی و اتلاف حلال، به دنبال روش‌های نوین برای افزایش میزان انتقال جرم و بدنبال آن جذب CO2 هستند.

در تحقیقات انجام شده در شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی از نشاسته و برخی افزودنی های ویژه  جهت زیست سازگار کردن پلی­اتیلن استفاده گردید به طوری که فیلم­های تهیه شده از این مواد در شرایط دفن در خاک و در مجاورت هوا شرایط زیست سازگاری را دارا می باشند. از آنجاییکه با افزایش نشاسته به پلی­­اتیلن خواص فیزیکی و مکانیکی پلیمر به شدت افت می­کند از مواد تقویت کننده جهت افزایش خواص پلیمر پایه استفاده گردید تا ضمن زیست سازگار کردن این مواد خواص آنها نیز حفظ گردد. دانش فنی تولید این کامپاندها در شرایط بهینه در شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی موجود بوده و تولید آن در یکی از مجتمع­های پتروشیمی در حال برنامه­ریزی می­باشد.

امروزه پلاستیک ها به عنوان یک ماده سنتزی و مصنوعی نقش بسیار مهمی در تولیدات صنایع مختلف ایفا می کنند. ولی از طرف دیگر کاربردهای وسیع و تولیدات روز افزون پلاستیک­ها سبب مشکلات عمده از نظر زیست محیطی گردیده به طوری که پلاستیک­ها به عنوان یکی از عمده­ترین آلاینده­های محیط زیست از طرف سازمان جهانی محیط زیست معرفی شده­اند. پلی­اتیلن به عنوان یک پلاستیک پر مصرف در بیشتر صنایع به ویژه صنایع بسته­بندی بیشترین سهم را در مصرف این پلیمر نشان می­دهد. لذا بیشترین آلودگی زیست محیطی ناشی از مصرف پلی­اتیلن در صنعت بسته­بندی می­باشد. آلودگی زیست محیطی ناشی از این محصولات اصولا به ماندگاری و عدم تجزیه این پلاستیک در محیط به مدت 300 الی 400 سال باز می­گردد. پلاستیک مصنوعی پلی­اتیلن با توجه به ساختار مولکولی آن که حاوی زنجیر بلند به هم پیوسته می­باشد توسط موجودات زنده و نیز موجودات ذره بینی قابل مصرف و تجزیه نبوده و به مدت طولانی به همان شکل در محیط پایدار می­مانند. پلاستیک­های تخرب­پذیر جایگزین بهتری برای پلاستیک­های معمولی بوده چرا که طی مدت زمانی حداکثر تا چند سال تجزیه و تفکیک گردیده و به چرخه محیط زیست باز می­گردند. فرآیند تخریب­پذیری این پلاستیک­ها توسط تابش، گرما، UV و آکسایش صورت گرفته و با شکسته شدن زنجیرهای بلند مولکولی و تبدیل شدن آن­ها به زنجیرهای کوتاه امکان مصرف این پلاستیک­ها را توسط میکروارگانیسم­ها هموار می­کند. به این منظور از پلیمرهای طبیعی مانند پلی ساکاریدها، پروتئین‌ها، لیپیدها، پلی استرهای تولید شده توسط میکروارگانیسم یا گیاه، پلی استرهای سنتز شده از مونومرهای به دست آمده از منابع زیستی،  پلی استرهای آلیفاتیک، پلی استرهای آروماتیک یا مخلوطی از دو نوع آلیفاتیک و آروماتیک استفاده می­شود. در کشورهای مختلف بر اساس میزان دسترسی و قیمت مواد زیست سازگار و شرایط اقلیمی از هر کدام  از مواد ذکر شده استفاده می­شود.