به گزارش خبرنگار شانا، در طول دو دهه گذشته یک جا به جایی بزرگ برای تولید متانول در جهان رخ داد و آن حضور پررنگ کشورهای دارای ذخایر غنی گاز طبیعی با مصرف محدود متانول بود و کشورهایی که به پشتوانه این ذخایر تنها برای دست آوردن ارزش افزوده بالا اقدام به اجرای طرحهای تولید متانول و فرآوردههای آن در کشورهای خود کردند که البته ایران نیز از جمله آنهاست. متانول معمولا از سوختهای فسیلی تجدیدناپذیر ساخته میشود، اما در سالهای اخیر بخش عمده متانول تولیدی در دنیا از گاز طبیعی بهدست میآید و گفته میشود که این محصول بعد از آمونیاک دومین مادهای است که بیشترین تولید را از گاز طبیعی دارد؛ بنا بر این حضور کشورهایی چون ایران که ذخایر گازی عظیمی دارند، در عرصه تولید این محصول کاملا توجیهپذیر است. سهم 10 درصدی ایران در تولید متانول جهان هم اکنون مجتمعهای پتروشیمی شیراز (250 تن در روز)، فناوران (سالانه یک میلیون تن)، خارگ (سالانه660 هزار تن) و زاگرس (4 هزار و 600 تن در روز) عمده تولیدکنندگان متانول در ایران هستند که در مجموع ظرفیت تولید آنها 3میلیون و 390 هزار تن برآورد شده است. پس از بهرهبرداری از واحد نخست پتروشیمی زاگرس با ظرفیت تولید سالانه یک میلیون و 650 هزار تن متانول با گرید AA سهم ایران از تولید این محصول با ارزش در جهان به 10 درصد رسید و انتظار میرود با بهرهبرداری از واحد دوم این سهم تا 12 درصد ارتقا یابد. به این ترتیب ایران با بهرهبرداری از دو واحد پتروشیمی زاگرس که با تولید 3 میلیون و 300 هزار تن در سال، عنوان بزرگترین تولیدکننده متانول جهان را یدک میکشد، ایران بر کرسی دومین تولیدکننده متانول جهان خواهد نشست، همچنین انتظار میرود کشور در میان تولیدکنندگان آسیایی این محصول سهم 50 درصدی را به دست آورد. گامهای بلند ایران برای ارتقای تولید متانول پیشبینیها نشان میدهد بیشترین سهم تولید متانول در سالهای 2011 و 2016 را قاره آسیا در اختیار خواهد داشت که هر سال نسبت به سال گذشته این درصد افزایش مییابد؛ به طوری که درصد رشد آن در سال 2016 نسبت به سال 2007، 114 درصد خواهد بود. همچنین برخی متخصصان میگویند قیمت این محصول بعد از سال 2009 میلادی با شیب ملایمی افزایش خواهد یافت و در سال 2010 به 230 دلار در هر تن خواهد رسید؛ بنابراین ایران با داشتن دومین ذخایر گازی جهان میتواند با احداث واحدهای کمنظیر پتروشیمی گام بلندی در زمینه تولید این دسته از محصولات بردارد. حال آن که شرکت ملی صنایع پتروشیمی با توجه به تقاضای بالای جهانی برای استفاده از متانول در صنایع پاییندستی و فراوانی خوراک قابل تبدیل به متانول در ایران درنظر دارد با مشارکت بخش خصوصی داخلی و خارجی چندین پروژه تولید متانول در کشور احداث کند. این طرح ها که اغلب ساخت آنها در قالب ظرفیتهای بالا پیشبینی شده، شامل متانول هند، عمان، ونزوئلا، کاوه، مرجان، یوروکم و جم آرمه می شوند. هماکنون کل ظرفیت تولید متانول در جهان بیش از 50 میلیون تن در سال برآورد شده و از آنجا که پس از رکود اقتصادی ماههای اخیر هزینههای ساخت مجتمعهای پتروشیمی نیز افت کرده است، انتظار میرود روند ساخت این مجتمعها با سرعت مطلوبی در دستور کار قرار گیرد تا کشور از درآمد و سودآوری حاصل از اجرای آنها محروم نماند. متانول و جانشینی بنزین متانول برای تامین انرژی به دو صورت مستقیم و غیرمستقیم به کار میرود که در روش مستقیم بهعنوان سوخت جایگزین بنزین و نفت گاز در وسایل نقلیه سبک و سنگین مورد استفاده قرار میگیرد و در سالهای اخیر استفاده از این روش به دیلیل مخاطراتی که سوختهای فسیلی برای محیط زیست دارند و محدودیتهایی که برای تولید آنها وجود دارد، بسیار مورد توجه قرار گرفته است. تولید سوخت از متانول که به سوخت قرن 21 معروف شده اگر چه هنوز در جهان فراگیری چندانی ندارد ولی میتواند در آینده با ایجاد زمینهای برای تولید گسترده جهان را تحت تاثیر قرار دهد. اما آنچه مهم است، مصارف متعدد متانول در بسیاری از صنایع به عنوان یک فرآورده با ارزش است؛ مشتقات این ماده، فرمالدئید، متیل ترشری بوتیل اتر (MTBE) و اسید استیک است و البته مصارف پراکنده دیگری نیز به عنوان حلال، شوینده شیشه خودرو و بازیافتکننده پسابها دارد و همچنین در تهیه فرمالین برای مصارف خانگی، تولید انواع رزینها در صنایع پایین دستی برای تولید انواع ظروف و دوربینهای عکاسی، کلید، پریز و انواع چسبهای صنعتی کاربرد دارد.