مدیرعامل شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی گفت: سند جامع دانش فنی صنعت پتروشیمی تا پایان سال 1401 رونمایی خواهد شد که به دنبال آن هزینه طرح‌های پتروشیمی تا حدود 30 درصد کاهش می‌یابد. مجید دفتری، مدیرعامل شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی همزمان با هفته پژوهش با گرامیداشت هفته پژوهش و تبریک به پژوهشگران صنعت پتروشیمی ایران، ضمن تشریح مهمترین دستاوردها و برنامه‌های آتی این شرکت، گفت: نگاه پژوهشگران و کارشناسان شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی به سمت پویایی و توسعه است و با توجه به حجم فعالیت‌های علمی و پژوهشی در حال انجام، همواره باید نگاهی رو به جلو، همگام با تغییر و تحول وجود داشته باشد و در این مسیر دارا بودن روحیه پژوهشی و تغییر و تحول در این شرکت دانش‌بنیان سبب خواهد شد تا دستاوردهای ارزشمندی در صنعت پتروشیمی کشورمان تحقق یابد. گفت‌وگوی نیپنا با مجید دفتری، مدیرعامل شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی را بخوانید. -مهمترین دستاوردهای شرکت پژوهش و فناوری از ابتدای دولت سیزدهم تاکنون را بفرمایید. از ابتدای فعالیت دولت سیزدهم تاکنون دستاوردهای ارزشمندی در زمینه بومی‌سازی دانش فنی و کاتالیست‌های مورد نیاز صنعت پتروشیمی کسب شده است و تا پایان فعالیت دولت سیزدهم تمام کاتالیست‌های مورد نیاز صنایع پتروشیمیایی ایران داخلی‌سازی خواهد شد. خوشبختانه با حمایت وزارت نفت و شرکت ملی صنایع پتروشیمی، سند جامع کاتالیست چندی پیش و در حاشیه نمایشگاه ایران پلاست رونمایی شد. سند جامع دانش فنی صنعت پتروشیمی ایران نیز با هدف تأمین نیازهای طرح‌ها و مجتمع‌های پتروشیمی تا پایان سال 1401 نهایی شده و رونمایی خواهد شد. باید بر این نکته تاکید کرد که با رونمایی از این سند هزینه‌های طرح‌های پتروشیمی تا حدود 30 درصد کاهش می‌یابد و این امر تحولی بزرگ را در زمینه اجرای طرح‌های توسعه‌ای صنعت ارزش‌آفرین پتروشیمی در پی خواهد داشت. -بومی‌سازی کاتالیست‌های مورد استفاده صنعت پتروشیمی در چه وضعیتی قرار دارد؟ با توجه به تلاش‌های کارکنان شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی و نیز شرکت‌های همکار، انحصار شرکت‌های خارجی در تأمین نیاز کاتالیست‌ها شکسته شده است و خوشبختانه در این مسیر شرکت پژوهش و فناوری با ارائه کاتالیست‌های مختلف مورد نیاز مجتمع‌های پتروشیمی، سبب کسب اعتماد به ساخت داخل شده است و پتروشیمی‌ها نیازهای خود را از طریق شرکت‌های توانمند ایرانی تأمین می‌کنند. دستیابی و تدوین دانش فنی کاتالیست «روپک» و ارائه به پتروشیمی شازند یک تجربه مهم بود و واحد ساخت کاتالیست روپک اکسی این مجتمع پتروشیمی با لایسنس شرکت پژوهش و فناوری تا پایان امسال راه‌اندازی می‌شود. همچنین دانش فنی ساخت کاتالیست تولید «دی‌متیل‌اتر» از طریق متانول DME که سازگار با محیط زیست و سوختی پاک است کسب شده و واحد تولید آن در مرکز اراک در مرحله راه‌اندازی است. همچنین تفاهم‌نامه‌ای با پتروشیمی ایلام نیز منعقد شده که بر اساس آن تست صنعتی کاتالیست SAZ انجام شود و خوشبختانه این تست صنعتی انجام و نتیجه آن موفقیت‌آمیز بوده است و واحد پلی‌اتیلن این مجتمع پتروشیمی با حداکثر ظرفیت 40 تن در ساعت، تولید را به ثبت رساند. -چه اقدام هایی برای فعال شدن دیپلماسی انرژی در زمینه صادرات کاتالیست انجام شده است؟ اقدام‌های بسیار خوبی در این زمینه انجام شده است. صادرات کاتالیست‌های ایرانی SAC به کشور روسیه یک دستاورد مهم و ارزشمند در مسیر دیپلماسی انرژی به شمار می‌رود و این کاتالیست راهبردی پیشتر از سوی یک کشور معتبر اروپایی در اختیار روسیه قرار می‌گرفت که با تأمین از سوی ایران عملکرد بسیار خوبی را در واحدهای پلی‌اتیلن این کشور رقم زده است. همچنین تقاضا از سوی شرکت‌های روسی برای خرید کاتالیست طی ماه‌های اخیر افزایش یافته و روند بررسی نهایی و تأمین نیاز پتروشیمی‌های این کشور در حال نهایی شدن است. باید به این نکته نیز اشاره کرد که همکاری مشترک تحقیقاتی با شرکت‌های روسی در زمینه دیگر کاتالیست‌های تولید پلی‌الفین‌ها نیز در حال بررسی و پیگیری است که با اجرای قراردادهای آتی مربوط به این تحقیقات دوره‌های آموزشی مرتبط نیز در شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی برگزار خواهد شد. از سوی دیگر درخواست‌هایی نیز از کشورهای همسایه، کشورهایCIS و همچنین امریکای جنوبی برای خرید دانش فنی و کاتالیست دریافت شده است که در حال بررسی این درخواست‌ها و نحوه همکاری‌های آتی هستیم. -ورود شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی به مگا متانول‌ها در چه مرحله‌ای است؟ تجربه موفق تأمین دانش‌های فنی طرح پتروشیمی اسلام‌آباد غرب زمینه‌ساز ورود به طرح‌های مگامتانول شده است و در این مسیر آماده اعطای لایسنس مگامتانول‌ها همسو با تکمیل زنجیره ارزش هستیم. گفتنی است که ارتباط با مراکز دانشگاهی، شرکت‌های دانش‌بنیان و استارت‌آپ‌ها و سازندگان توانمند ایرانی می‌تواند نیازهای مختلف صنعت پتروشیمی کشورمان را برطرف کند و با توجه به نیازهای صنعت همکاری‌های بسیار خوبی با این مراکز وجود دارد. -همکاری با شرکت‌های دانش بنیان به چه نحوی است؟ پیوند میان مراکز پژوهشی، دانشگاهیان و شرکت‌های دانش بنیان با صنعت پتروشیمی به منظور توسعه متوازن این صنعت باید تحکیم شود به ویژه اینکه قابلیت‌های ایرانی شدن دانش فنی، بومی‌سازی کاتالیست‌ها، ساخت مواد اولیه، تجهیزات و قطعه‌های مختلف و کاربردی در داخل کشور وجود دارد. اکنون همکاری با 21 شرکت دانش‌بنیان در قالب قرارداد، موافقت‌نامه و تفاهم‌نامه تجاری در دست اقدام و همچنین بیش از 10 قرارداد مهم تأمین بار اول با شرکت‌های دانش‌بنیان برای تأمین اقلام مورد نیاز پژوهشی منعقد شده است. -چه تعداد دانش فنی و کاتالیست از سوی شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی بومی‌سازی شده است؟ روند داخلی‌سازی و ایرانی شدن دانش فنی و کاتالیست‌های مورد نیاز صنعت پتروشمی با تلاش شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی در حال انجام است و اقدام‌های موثر و راهبردی جدیدی بزودی نهایی خواهد شد.تاکنون شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی دانش فنی 19 فرآیند پتروشیمیایی و شیمیایی و 20 کاتالیست مهم صنعت نفت و گاز و پتروشیمی را کسب کرده است. -مهمترین طرح‌ها و برنامه‌های آتی شرکت پژوهش و فناوری پتروشمی را بفرمایید. از مهمترین برنامه‌های آتی شرکت می‌توان به دستیابی به دانش فنی تولید کوپلیمرهای پلی‌پروپیلن و دستیابی به دانش فنی تولید پلی‌اتیلن در فاز گازی که توسط آن می‌توان گریدهای تخصصی پلی‌اتیلن را برای تأمین نیاز صنایع تکمیلی بومی‌سازی کرد، اشاره کرد. همچنین دستیابی به دانش فنی تولید کاتالیست‌ها و مواد شیمیایی استراتژیک در زمینه خودکفایی در کاتالیست‌های مصرفی در صنایع پتروشیمی را در برنامه داریم. افزون‌بر این، هدف‌گذاری کردیم که دانش فنی زنجیره تولید پلی‌پروپیلن از خوراک پروپان را هم از نظر دانش فنی فرآیند و هم کاتالیست‌های مصرفی در زنجیره بومی‌سازی کنیم. برنامه‌ریزی شده است تا پایان دولت سیزدهم دانش فنی تولید کوپلیمرهای پلی‌پروپیلن و پلی‌اتیلن را کامل کرده و با حمایت شرکت ملی صنایع پتروشیمی و همکاری بخش خصوصی احداث واحدهای تولیدی با دانش بومی را آغاز کنیم و همچنین در تولید کاتالیست‌های فرآیند PVM و اتیلن‌اکساید به خودکفایی برسیم. شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی در طرح‌های زنجیره ارزش که از سوی شرکت ملی صنایع پتروشیمی برای سرمایه‌گذاری و احداث اعلام شده است به عنوان مشاور انتخاب تکنولوژی، خدماتی را به شرکت‌های سرمایه‌گذار ارائه خواهد داد تا طرح‌های آتی که در کشور احداث می‌شود از لحاظ اقتصادی و زیست محیطی برای کشور مناسب باشد. شرکت پژوهش و فناوری پشتیبانی فنی و فناورانه این طرح‌ها را در طول مدت بهره‌برداری عهده‌دار خواهد بود.