نقشه راه زیست‌فناوری در صنعت پتروشیمی توسط گروه پژوهشی فناوری‌های نوین شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی تهیه و تدوین گردید

 سرعت پیشرفت در این حوزه بسیار زیاد بوده و رشد بازار متکی به آن باور نکردنی است.

زیست‌فناوری بدون تردید جزو اولویت‌های پژوهش و توسعه در تمام کشورهای توسعه‌یافته و درحال توسعه است؛ چراکه توانایی‌های خود را در عرصه‌های مختلف به رخ همگان کشیده و توجه همه را به خود جلب نموده‌است.

زیست‌فناوری برای اغلب صنایع راه‌حل‌های تازه‌ای را به‌همراه دارد، راه‌حل‌هایی که باعث کاهش هزینه، بهبود کیفیت محصول، افزایش راندمان تولید و امثال آن می‌شوند. صنعت پتروشیمی نیز از این قاعده مستثنی نیست، صنعتی است پویا که برای ادامه پویایی خود در دنیای مدرن امروز نیازمند راه‌حل‌های مدرن اشاره شده می‌باشد. در این راستا در طی دو سال گذشته، تیمی متشکل از کارشناسان و رصدگر‌های آگاه به مسایل فنی و علمی مرتبط به زیست‌فناوری در شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی تلاش نموده‌اند تا در این صحنه رقابت بین‌المللی سهمی برای صنعت پتروشیمی کشور به‌دست آورند. اما قبل از هر اقدامی لازم بود تا وضعیت کشور و جهان در این زمینه بررسی گردد چرا که هر مسیر تازه‌ای نیازمند نقشه‌ای است. سندی که نشان دهد در کدام مسیر بایستی حرکت کرد و در کدام حوزه‌ها می‌بایست فعالیت و سرمایه‌گذاری نمود تا تحقیقات و مطالعات به بهترین نتیجه در کوتاه‌ترین زمان ممکن بیانجامد.

لذا در این راستا تحقیقات جامعی آغاز گردید و با مطالعه بر روی کاربردهای زیست‌فناوری در صنعت پتروشیمی، تجاربی که کشورهای پیشتاز طی سال‌های گذشته به‌دست آورده‌ بودند، مقالات و نتایج تحقیقات محققین برجسته بین‌المللی، ثبت اختراعات و ایده‌های نو، تجهیزات و دانش‌فنی مورد نیاز، تخصص‌های مرتبط و مقایسه تمامی این موارد با شرایط داخلی و توانایی‌های بالقوه و بالفعل و همچنین آنالیز فاصله موجود، نقشه راهی مهیا شد که نشان می‌داد سرمایه‌گذاری در کدام حوزه‌ها در صنعت پتروشیمی در سریع‌ترین زمان ممکن به نتیجه رسیده و کشور را از مواهب این فناوری مدرن برخوردار کرده و آن را در زمره کشوران صاحب این فناوری قرار خواهد داد.

در آغاز شش حوزه مورد بررسی‌های موشکافانه قرار گرفت که مشتمل بر زیست‌پالایی، پلیمرهای زیست‌تخریب‌پذیر و بر پایه زیستی،‌ زیست‌تراریختی (فرایندهای بر پایه زیستی)، حفاظت از خوردگی به‌روش‌زیستی، زیست‌حسگرها و سوخت‌های زیستی بودند و در نهایت چهار حوزه به‌عنوان اولویت‌های اصلی انتخاب شد تا به‌دنبال آن سرمایه‌گذاری برای پژوهش و توسعه پایدار شکل گیرد. به طورکلی این حوزه‌ها شامل موارد ذیل می‌باشند:

1.       زیست‌فناوری محیط‌زیست

فناوری که به اعتقاد بسیاری از صاحب‌نظران، بهترین و منحصر به‌فردترین راه‌حل‌ها را در رفع مسایل زیست‌محیطی یا جلوگیری از بروز مسایل زیست‌محیطی پیش‌روی صنایع مختلف می‌گذارد. تاکنون فناوری‌هایی که تا این حد با طبیعت و محیط‌زیست سازگار باشند توسعه نیافته‌اند چراکه این فناوری برخاسته از دل طبیعت است و از خود طبیعت برای حفظ طبیعت بهره می‌برد، همان‌گونه که خداوند مقدر فرموده است.

2.       زیست‌فناوری در حفاظت از خوردگی

یکی از تازه‌ترین و مدرن‌ترین حوزه‌های زیست‌فناوری در صنایع مختلف که یکی از قدیمی‌ترین و مهم‌ترین معضلات صنعتی را به شیوه‌ای ظریف اما کاملاً مهندسی‌شده و دقیق برطرف می‌کند به‌گونه‌ای که برخلاف بسیاری از روش‌های رایج، هیچ‌گونه خللی در طبیعت به‌وجود نمی‌آورد.

3.       زیست‌فناوری در تولید محصولات پلیمری با خواص جدید

در سال‌های اخیر پلیمرهای زیست‌تخریب‌پذیر مورد توجه بسیار شدید تمام کشورها به‌ویژه کشورهای صنعتی قرار گرفته‌اند. هر کجا امکان جایگزینی باشد، پلیمرهای نفتی سنتی را با این پلیمرهای جدید جایگزین می‌کنند، پلیمرهایی که نوید فردایی سالم‌تر در پناه محیط‌زیستی سالم را می‌دهند. پلیمرهایی که پس از دورریز دوباره به دل طبیعت باز می‌گردند بدون این‌که از خود اثری برجای گذارند. زیست‌فناوری می‌تواند این پلیمرها را از موادی دیگر بسازد یا اینکه پلیمرهای نفتی جدیدی با خاصیت زیست‌تخریب‌پذیر تولید نماید.

4.       زیست‌فناوری در تولید محصولات همیشگی با روش‌های جدید و ارزان (زیست‌تراریختی)

فرآیندهای تولید جدید با هزینه‌های پایین‌تر، پیچیدگی‌های کمتر، محصولات خالص‌تر، کیفیت بالای محصول و غیره از مهم‌ترین خواسته‌های صاحبان صنایع در دنیای مدرن امروز است. زیست‌فناوری می‌تواند این خواسته صنعت پتروشیمی را برآورده سازد تا همان محصولات نام‌آشنای خود را با روش‌هایی جدیدتر و مقرون‌به‌صرفه‌تر روانه بازار همیشگی و بازارهای جدید خود کند.

آنچه مسلم است اینکه این فناوری نسبتاً نوپا با سرعتی باورنکردنی رو به پیشرفت و توسعه است و نباید حتی لحظه‌ای از آن غفلت نمود تا از غافله عنان‌گسیخته آن عقب ماند. از همین روست که گروه متخصص و رصدگرهای فناوری حاضر در تیم‌های پژوهشی سازمان‌یافته گروه پژوهشی فناوری‌های نوین، همیشه در حال بازبینی ایده‌های جدید مطرح‌شده در جوامع علمی بین‌المللی هستند تا کوچکترین تغییرات را دریافت کرده و در ملاحظات خود لحاظ نمایند.