مقالات

پروژه MTP در جهان

لیدا رسولی

۱۳۸۹/۰۹/۲۱

پروپیلن به عنوان یک الفین سبک یکی از مهمترین مواد پایه در صنعت پتروشیمی است. و رشد سالانه 5-6% برای آن تخمین زده شده است که این رشد بیشتر از رشد سالانه اتیلن است. دو نوع فرآیند در این رابطه در دسترس است. اولین فرآیند UOP/HYDRO MTO است که پروپیلن و اتیلن با حداقل یا میزان صفر از C5+ ‌‌‌‌است و مشترکاً متعلق به یو او پی (UOP) امریکا و نورسک هایدرو (Norsk Hydro) است و دومین فرآیند متعلق به شرکت آلمانی لورگی (تابعه ایرلیکوئید فرانسه) است که این شرکت فرآیند فوق را توسعه داده و پروپیلن و بنزین محصول تولیدی این فرآیند است و تکنولوژی آن را برای اولین بار به بازار عرضه نموده است. این تکنولوژی با علامت تجاری Methanol To Propylene, MTP® به بازار ارایه شده است. در اینجا فرآیند دوم گزارش می‌گردد. شایان ذکر است اخیراً چینی‌ها هم مدعی این تکنولوژی شده‌اند.

ساخت اولین واحدهای دمو و صنعتی برمبنای تکنولوژی شرکت لورگی با شرکت ملی صنایع پتروشیمی و شرکتهای تابعه آن در ایران منعقد گردید که پروژه واحد صنعتی آن متوقف و واحد دمو تا پایان 2010 میلادی به بهرهبرداری میرسد. روند اجرایی پروژه در گزارش جداگانهای ارایه شده است. در این گزارش پروژههای در ارتباط با MTP در جهان که در دست اجرا و یا راهاندازی شده است را به شرح ذیل گزارش مینماید:

1- گروه شیمیایی آنهای هیوئینان چین در حال ساخت یک واحد پایلوت تبدیل متانول به پروپیلن (MTP) در هیوئینان چین برمبنای تکنولوژی توسعه یافته دانشگاه تسینگوها بیجینگ (Tsinghua University, Beijing) است. انتظار میرود که این پروژه منجر به یک واحد صنعتی MTP شود و به این ترتیب اولین واحد صنعتی خواهد بود که با استفاده از تکنولوژی چینی به بهرهبرداری میرسد. این واحد در سال 2013 میلادی به بهرهبرداری خواهد رسید. در این واحد از ذغالسنگ به عنوان مواد اولیه استفاده میشود. واحد پایلوت در اوایل 2011 میلادی راهاندازی خواهد شد. این واحد برای تولید 10000 تن در سال پروپیلن با استفاده از 30000 تن در سال متانول طراحی شده است.

گروه شیمیایی آنهای هیوئینان چین در نظر دارد برای ساخت کارخانه مگامتانول و پروپیلن در هیوئینان چین 7/1 میلیارد دلار سرمایهگذاری نماید. واحد متانول دارای ظرفیت 7/1 میلیون تن در سال است و واحد پروپیلن 520000 تن در سال ظرفیت دارد. این گروه در حال مذاکره با صاحب لیسانس برای تکنولوژی واحد مگامتانول است و در نظر دارد در سال 2011 میلادی قراردادی در این رابطه منعقد نماید. صاحب‑لیسانسی که برای این منظور در نظر گرفته شده است شل (Shell)، تگزاکو (Texaco) و جی اس پی تکنولوژی (GSP Technology)برای کارخانه تبدیلات گازی ذغالسنگ است.

این گروه همچنین در نظر دارد 520000 تن در سال پلیپروپیلن تولید نماید و اخیراً از ذغالسنگ به عنوان خوراک برای تولید کودهای شیمیایی استفاده میکند. مجتمع مرتبط 360000 تن در سال آمونیاک و 480000 تن در سال اوره تولید مینماید. در سال 2011 میلادی ظرفیت کارخانه آمونیاک بعد از تکمیل مجمتع دو برابر خواهد شد. ای گروه همچنین کارخانه کوچک متانول را دهه 1970 میلادی ساخت که به عنوان خوراکی برای واحد پایلوت MTP است. در گزارشات اینترنتی این واحد به عنوان اولین واحد صنعتی MTP ذکر شده است که کمپرسورهای آن توسط شرکت زیمنس تهیه شده است.

2- طبق گزارشات منتشره در تاریخ 28 نوامبر 2006 میلادی شرکت لورگی موفق به امضا قرارداد لیسانس تکنولوژی متانول به پروپیلن MTP)) با تولید برق بینالمللی داتانگ (Datang International Power Generation) شده است. این قرارداد علاوه بر قرارداد منعقده قبلی با شرکت گروه صنعت ذغالسنگ نینگزیا شنهوآ چین (Shenhua Ningxia Coal Industry Group) یکی از تولیدکنندگان عمده ذغالسنگ است. ارزش دو قرارداد منعقده بیش از 100 میلیون یورو معادل 4/13 میلیون دلار است.

این پروژه قادر به تولید 500000 تن در سال پلیپروپیلن از ذغالسنگ است. تولید برق بینالمللی داتانگ یک پروژه ذغالسنگ به الفین (CTO) را درشهر چیفنگ (Chifeng) ایالت اینر مونگولیا را به اجرا در خواهد آورد. در این پروژه 460000 تن در سال پروپیلن و 120000 تن در سال بنزین و 45000 تن در سال گاز مایع شده (LPG) را تولید خواهد نمود. داتانگ همچنین تکنولوژی پروپیلن شرکت داوکمیکال (Dow Chemical) را برای 453700 تن در سال صنایع پاییندستی واحد MTP انتخاب نموده است.

3- شرکت گروه صنعت ذغال سنگ نینگزیا شنهوآ چین در ایالت نینگزیا در شمالغربی چین واقع شده است و دارای یک واحد صنعتی متانول به پروپیلن MTP)) است. در تاریخ دوشنبه 6 سپتامبر 2010 میلادی برابر با 15 شهریور 1389 این واحد با ظرفیت 470000 تن در سال متانول راهاندازی شد و در تاریخ دوشنبه 4 اکتبر 2010 میلادی برابر با 12 مهر 1389 به محصول مورد نظر رسید. در واقع این واحد صنعتی ظرفیت 490000 تن در سال پروپیلن و دیگر محصولات جانبی نظیر بنزین و اتیلن در مقادیر کم را دارد. هنگامیکه مجتمع مربوطه به طور کامل راهاندازی شود 67/1 میلیون تن در سال متانول و 500000 تن! پروپیلن تولید خواهد شد. شرکت گروه صنعت ذغالسنگ نینگزیا شنهوآ چین (Shenhua Ningxia Coal Industry Group) یک شرکت سرمایهگذاری مشترک بین دولت ایالتی نینگزیا و گروه شنهوآ چین، یکی از تولیدکنندگان عمده ذغالسنگ است که به ترتیب سهم 49% و 51% سرمایهگذاری در این شرکت مشترک را دارند.

پیشبینی میشود تا اوایل 2011 میلادی مجتمع فوق به طور کامل راهاندازی شود. در ضمن اولین واحد تبدیل متانول به الفین (MTO) کشور توسط شنهوآ بائوتوس فعلاً Offline است و تا دسامبر مجدداً راهاندازی میشود. علت شات دان مجتمع به دلیل آمادهسازی سایت برای ماههای فصل زمستان است. دومین شات دان در آوریل 2011 میلادی پیشبینی شده است. مجتمع شنهوآ بائوتوس شامل 8/1 میلیون تن در سال متانول و 600000 تن در سال MTP ، 300000 تن در سال پلیاتیلن (PE) و 300000 تن در سال پلی پروپیلن (PP) است. یک ابراز علاقمندی و تمایل خوبی در چین نسبت به توسعه پروژههای ذغالسنگ به مواد شیمیایی وجود دارد و راهاندازی موفقیتآمیز چند پروژه اول احتمالاً موج جدیدی از ساخت کارخانههای جدید براه میاندازد.

4- طبق گزارشات منتشره در تاریخ 9 سپتامبر 2008 میلادی شرکت لیوندل بازل، دولت ترینیداد و توباکو (Trinidad and Tobago)، شرکت ملی گاز ترینیداد و توباکو، شرکت ملی انرژی ترینیداد و توباکو و شرکت لورگی اطلاع دادهاند که قرارداد توسعه پروژه را به امضا رساندهاند. درنظر است چارچوب این همکاری بین طرفین در زمینه ساخت و عملیات مجتمع کامل و پیوسته پلیپروپیلن به صورت مشارکتی در ترینیداد و توباکو مورد ارزیابی قرار بگیرد. این پروژه شامل تولید 490000 تن در سال پلیپروپیلن و در سه مقیاس جهانی شامل واحدهای صنعتی متانول، متانول به پروپیلن ((R)MTP) است. پروپیلن توسط تکنولوژیهای مگامتانول (R) و (R)MTP لورگی تهیه خواهد شد و خوراک پروپیلن لازم برای تکنولوژی اسفریزون (Spherizone) لیوندل بازل را فراهم خواهد نمود. پیشبینی راهاندازی این مجتمع تا اواخر 2012 میلادی است.