اسید استیک

عنوان: دانش فنی تولید اسیداستیک

مقدمه: اسید استیک جز اصلی سرکه است که به آن مزه ترش می­دهد و یک اسید آلی به صورت مایعی بی­رنگ است. اسیداستیک استفاده­های زیادی در صنایع مختلف از جمله صنایع دارویی، غذایی، رنگسازی، الیاف مصنوعی، حشره­کش و ....دارد.  از اسید استیک اغلب برای تولید وینیل­استات مونومر، انیدریداستیک، تر فتالیک اسید، استات نقره، اتیل استات، بوتیل استات و....بکار می­رود

ظرفیت تولید جهانی اسیداستیک در سال 2016، حدود 14 میلیون تن(متریک) بوده است. بزرگترین تقاضای بازار برای اسید استیک مربوط به تولید وینیل استات مونومر و ترفتالیک اسید می­باشد. حدود 31 درصد از استیک اسید تولیدی در جهان در سال 2011 صرف تولید مونومر وینیل استات شده است. در سال 2016 تولید مونومر وینیل­استات به تنهایی 4 میلیون تن از اسیداستیک تولیدی در جهان به خود اختصاص داده است. تقاضا برای ترفتالیک اسید نیز به شدت در حال افزایش است به طوریکه تا سال 2021 به حدود 4 میلیون تن خواهد رسید. بزرگترین مصرف­کننده اسیداستیک در جهان کشور چین می­باشد.

میزان تولید اسیداستیک در کشورهای منطقه خاورمیانه در سال 2010، 366 هزار تن و میزان مصرف آن  245 هزار تن بوده است که بیشترین تولید کننده و مصرف کننده اسید استیک، کشور عربستان صعودی بوده است.

در حال حاضر پتروشیمی شازند اراک و پتروشیمی فناوران تولیدکننده اسیداستیک در داخل کشورمی­باشند. ظرفیت تولید پتروشیمی شازند 30 هزار تن و پتروشیمی فناوران 150 هزار تن می­باشد. اسیداستیک تولیدی در پتروشیمی شازند برای تولید مونومر وینیل استات مجتمع استفاده می­شود. از اسیداستیک تولیدی پتروشیمی فناوران برای تولید وینیل­استات، ترفتالیک اسیدو ... استفاده می­شود در سال 2010 میزان تولید اسیداستیک در کشور 140 هزارتن و میزان مصرف آن 69 هزارتن بوده است. پیش بینی شده است تا سال 2020 میزان تولید به 180 هزارتن( ظرفیت عملیاتی تولید به 100 درصد ظرفیت اسمی برسد) و میزان مصرف به 162 هزار تن افزایش یابد.

فعالیت­های انجام شده:

در سالهای اخیر فعالیتهای در زمینه تولید اسید استیک در شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی انجام شده است که می­توان به پژوهشهای انجام شده در زمینه روش مونسانتو (کربنیلاسیون متانول جهت تولید اسیداستیک) اشاره کرد. در حال حاضر تکنولوژی­های جدید کربنیلاسیون متانول مانند Cativa  و Celanese جایگزین تکنولوژی مونسانتو شده است و تحقیق و توسعه در این زمینه در دنیا ادامه دارد. دستیابی به دانش فنی تولید اسیداستیک در مقیاس آزمایشگاهی و پایلوت به انستیتو متانول دانشگاه شیراز واگذارشده است